Кам касоне ҳастанд, ки истеъмоли тарбузро дўст надоранд. Тарбуз маҳсулоти полезии серистеъмол буда, дар таркиби он сафеда, қанд, карбогидратҳо, ѓоз, оҳак, магний, калий, фосфор, натрий, калтсий, витаминҳои В1, В2, В6, В9, С, РР ва каротин зиёд аст.
Тарбуз хосияти пешобронӣ, зардаронӣ, салқинкунанда, зиддиварамӣ, антидепрессантӣ ва тақвиятдиҳандаро дорост. Гурдаҳоро аз токсину ҳар гуна таҳшинҳо пок менамояд. Баъди табобат бо антибиотикҳо истеъмоли тарбуз муфид аст, зеро микрофлораи рўдаро барқарор месозад. Бинобар доштани хосияти ишқорӣ санги гурдаро майда мекунад.
Барои кам кардани вазн тарбуз воситаи беҳтарин ба шумор меравад. Ташнашикан буда, эҳсоси гуруснагиро рафъ месозад. Истеъмоли тарбуз раванди ҳазмро беҳтар менамояд. Фруктозаи тарбуз аз қанд дида муфидтар аст. Сатҳи холестеринро паст мекунад. Раванди мубодилаи моддаҳоро беҳтар мегардонад. Таъсири зиёдатии кислотаро рафъ менамояд. Истеъмоли тарбуз масунияти организмро тақвият мебахшад.
Чайқонидани гулў бо шарбати тарбуз дарди гулўро давост. Истеъмоли бардавоми тарбуз нури чашмро нигоҳ медорад ва барои ҳифзи нерўи љинсӣ низ кўмак мерасонад. Тарбуз беҳтарин ѓизо барои гирифторони бемории камхунӣ, санги гурда, атеросклероз, фишорбаландӣ, фарбеҳӣ, диабети қанд, артрит, гепатит, санги талха, гастрити музмин мебошад.
На танҳо маѓзи тарбуз, балки пўчоқи он низ давост. Шарбати қабати сафеди зери пўчоқи тарбуз хосияти баланди пешобронӣ дорад. Ин шарбатро ним истакон бо дили бенаҳор менўшанд. Тухми тарбуз хосияти зиддипаразитӣ дошта, барои нест кардани кирми меъда давои қулай аст. Барои ин донаи хушккардаи тарбузро дар қаҳвамайдакунак орд намуда, як қошуқи онро бо 10 қошуқ оби соф омехта кунед. Ҳар 2 соат як қошуқӣ аз ин даво истеъмол намоед. Агар орди донаи тарбузро бо шир ҳамроҳ кунед, воситаи беҳтарини бандкунандаи хунравӣ мешавад.
Тарбузе, ки зимни парвариши он аз меъёр зиёд нуриҳои нитрогендор ва заҳрхимикатҳо истифода шудааст, барои истеъмол зарарнок аст. Тарбузи зарбхўрда ва дуруст нигоҳнадошта низ зарар меорад. Тарбузҳои сернитрат боиси сар задани бемориҳои саратонӣ шуда метавонанд.
Нишонаҳои заҳролудшавӣ аз тарбузи сернитрат инҳоянд: Баландшавии ҳарорат, дарди сар, сустӣ, беҳолӣ, дилбеҳузурӣ, қай кардан, шикамрав, дарди шикам, беобшавӣ. Дар ин сурат пайваста моеи регидронро бояд истеъмол кард. Истеъмоли сорбентҳо (“Спекта”, “Энтеросгел”…) низ кўмак мерасонад.
Хўрдани тарбуз ба беморони шикамрав, гирифторони бемориҳои роҳи пешоб, дамиши шикам, хала, панкреатит тавсия дода намешавад. Тарбузро бо хўрок якљоя нахўред, ки боиси пайдоиши дамиши шикам мешавад. Беҳтараш тарбузро ду соат баъди хўрок, бе нон бихўред.
Барои беморони меъда ва рўдаи дувоздаҳангушта хўрдани тарбуз бо нони сиёҳ зарар дорад. Тарбузи резакардашударо аз як шабонарўз бештар нигоҳ надоред. Миқдори як бор хўрдани тарбуз аз 500 грамм зиёд набояд бошад. Дар рўзҳои парҳезӣ рўзе 2,5 кило тарбузро ба чанд қисм људо карда, кам-кам бихўред.
Баъди хўрдани тарбуз то сипарӣ шудани як соат вақт истеъмоли об ва маҳсулоти ширӣ мумкин нест. Вагарна бемории шикамрав (диарея) сабаби нороҳатиатон хоҳад гашт. Пас аз хўрок якљоя бо тарбуз меваљот ва дигар зироати полезиро истеъмол кардан мумкин нест.
Агар таѓйир ёфтани ранг, беобшавӣ, мулоим гардидани тарбузи буридаро эҳсос намоед, онро истеъмол накунед, зеро тарбуз вайрон шудааст. Тарбузро дар љойи салқин дар ҳоли набурида то 10-15 рўз нигоҳ доред, ки хусусияти дармонбахшиашро нигоҳ медорад.
Фароҳамсоз: С. НАҶМИДДИНЗОДА
