Бо фаро расидани фасли гармо, бархе аз бемориҳои пўст, хурўҷ мекунанд. Аз ин рў, мо тасмим гирифтем дар бораи бемориҳои пўст, аз ҷумла бемории псориаз ва витилиго, пешгирӣ ва сабабу омилҳои ба он гирифтор шудан бо духтури бемориҳои пўст, номзади илмҳои тиб Ҳаёт Алиев мусоҳибае ороем.
Сараввал мегуфтед, ки псориаз чӣ гуна беморӣ аст?
— Псориаз (шукуфаи фаслӣ, ё шукуфаи хушки пулакчадор) — бемории бисёромилае (мултифакториалӣ) мебошад, ки дар инкишофи он тамоюлҳои ирсӣ, вайроншавии функсияи системаҳои масунӣ, эндокринӣ, асаб, таъсири номусоиди муҳити атроф ва ѓайра таъсир мерасонанд.
Оё ин беморӣ аз шахси бемор ба шахси солим мегузарад?
— Псориаз бемории сироятӣ нест, яъне ҳеч гоҳ аз одам ба одам намегузарад. Азбаски дар инкишофи псориаз тамоюлҳои ирсӣ роли асосӣ мебозанд, аз волидайн ба фарзандон, на ин ки худи беморӣ, балки майл (предрасположенность) мегузарад ва баъдан аз таъсири омилҳои мухталиф метавонад псориаз оѓоз шавад.
Ин беморӣ бештар дар кадом мавсими сол хурўҷ мекунад?
— Одатан псориаз баъд аз ангина (дарди гулў) ва ё зуком шурўъ мешавад. Аз ин рў, ин беморӣ бештар дар фасли тирамоҳ ва баҳор ба назар мерасад.
Оё метавон ин бемориро пурра табобат намуд?
— Дар айни замон пурра табобат намудани псориаз ѓайриимкон аст. Муолиҷаи беморони мубталои псориаз ба кам намудани падидаҳои клиникӣ ва басомади хуруҷҳои такрории беморӣ, бартараф намудани эҳсосоти манфии субъективӣ ва беҳтар намудани сифати ҳаёти бемор равона карда шудааст. Ҳангоми интихоби усули табобат синну сол ва ҷинси бемор, маълумотҳои анамнез, шакли клиникӣ, паҳншавии раванди пўст ва мавҷуд будани иллатҳои ҳамроҳикунанда ба назар гирифта мешаванд.
Барои пешгирии ин беморӣ чӣ бояд кард?
— Барои пешгирии псориаз табобати пешгирикунандаро саривақт гузаронидан лозим аст. Ин табо бат истифодабарии маводи танзимкунандаи масуният ва витаминҳоро дар назар дорад.
Ба онҳое, ки ба бемории псориаз гирифтор шудаанд, чӣ тавсия медиҳед?
— Тавсияи асосӣ ба беморони гирифтори псориаз ин аст, ки ноумед нашуда, тарзи ҳаёти солимро риоя намуда, бемориро таҳти назорати духтур бурдан лозим аст
Ҳамчунин, мехостам дар мавриди бемории витилиго мегуфтед. Бемории витилиго (барас) чӣ гуна беморӣ аст?
— Барас (витилиго) бемории музмини дар давоми ҳаёт пайдошуда мебошад. Ҳангоми ин беморӣ дар пўст лаккаҳои сафед, ки майл ба зиёдшавӣ доранд, аз сабаби кам шудани миқдори меланин дар пўст пайдо мешаванд. Барас новобаста аз синну сол, ҷинс, нажод метавонад дар қисмҳои гуногуни пўсти одамон пайдо гардад. Тақрибан 1 фоизи одамони курраи замин ба ин касалӣ дучоранд.
Сабабҳои аниқи пайдошавии ин беморӣ то ҳол муайян нест, аммо омилҳои ирсӣ дар ин беморӣ нақши калон мебозанд. Зиёда аз 30 фоизи ин беморон дар байни волидайн ё хешовандони барас ба назар мерасад.
Оё бемории витилиго сироятшаванда аст?
Бояд гуфт, ки барас бемории сироятӣ нест ва ҳеҷ гоҳ аз шахси бемор ба шахси солим намегузарад, аммо тавре дар боло гуфтам, ирсӣ буда метавонад.
Чаро ин беморӣ дертабобатшаванда ва ё умуман табобатнашаванда аст?
— Аз сабаби номуайян будани сабаби беморӣ табобати самараноки он то ҳол вуҷуд надорад. Ҳангоми табобати барас, ки одатан хеле тулонӣ аст, танҳо тақрибан 40 – 45 фоизи беморон аз ин беморӣ раҳоӣ меёбанд. Бояд қайд кард, ки ҳатто баъди аз байн рафтани лаккаҳои сафед шахс бояд ҳамеша зери назорати духтури пўст бошад, зеро барас такрор шуда метавонад.
— Барои пешгирии ин беморӣ чӣ бояд кард?
— Агар дар авлод ин беморӣ ба назар расад, бояд дар як сол ақаллан як маротиба аз назорати духтури пўст гузаранд.
Сўҳбатнигор Мазҳаб Ҷумъа
