— Агар буғумдард аз ғалабаи хун бошад, яъне дар ҷои дард варами калони сурх дида шавад, хўрдани сирпиёз фоида мерасонад.
— Як грамм пўки сафедорро бо сиркоасал бихўранд, буғумдардро ба ибро меорад.
— Якуним грамм мўмиёро бо ду- се дона зардии тухми мурғ бихўранд, буғумдардро бартараф мекунад.
— Талхшувоқ (тахач)- ро дар об ҷўшонда, он обро бо сирко омехта бимоланд, дарди буғумҳоро таскин мебахшад.
— Равғани хирсро ба буғуми дардманд молида бубанданд, дарди буғумҳоро нест мекунад.
— Барги лаблабуро кўфта банданд, барои рафъи буғумдард мусоидат мекунад.
— Ба ҷои дардманд молидани равғани мурғобӣ фоидабахш аст.
— Сабўси гандумро бо сирко хамир карда банданд, дарди буғумҳоро рафъ мекунад.
— Агар бо сабаби дарди буғумҳо бадан ҳаракат карда натавонад, орди боқилоро бо равғани хук ва решаи гули хайрӣ хамира карда банданд, дардро рафъ мекунад.
— Ба буғумҳои дардманд бастани кўфтаи тухми шибит ва испанд муфид аст.
— Панири хушки намакини кўҳнашудро бо равғани зайтун соида банданд, дарди буғумҳо таскин меёбад.
Муолиҷаи ниқрис (подагра)
— Сирпиёзро бо сирко ва кавар хўрдан дар муолиҷаи ниқрис муфид аст.
— Хўрдани хокистари барги бед дарди буғумҳои панҷаҳои дасту поро таскин мебахшад.
— Хўрдани меваи кавар ба танҳоӣ дарди ниқрисро бартараф мекунад.
— Анҷирро бо хардал кўфта хамира карда моланд, дарди ниқрисро рафъ менамояд.
— Саргини говро гармогарм бо хокистар ва равғани зайтун омехта банданд, дардро таскин медиҳад.
Муолиҷаи зонудард
— Гулсанги сурхро дар об ҷўшонда, он обро бинўшанд.
— Саргини говро гармогарм ба зону банданд, дарди онро таскин мебахшад.
— Меваи арчаро кўфта, бо асал ё равғани зард моланд, дарди зонуҳо таскин меёбанд.
Муолиҷаи мушаки дарида
— Самари арчаро кўфта, бо об ё чой бинўшанд.
— Испандро ҷўшонида, бо обаш шустушў кунанд, мушаки даридаро давост.
— Ширинбияи бепўстро як шабонарўз дар об тар карда, он обро бинўшанд, ба мушаки дарида фоида мерасонад.
Муолиҷаи мушаки даридаи кўҳнашуда
— Самари хушки арчаро ос карда, пошида ба решаи чиркзада бибанданд.
— Барги тар ё хушки санҷидро бубанданд.
— Пўчоқи тухми мурғро соида, ба решҳо пошанд, ҷароҳатро хушк мекунад.
— Кашничро кўфта банданд.
— Мағзи кўҳнаи чормағзро хоида, ба мушаки рагкашида банданд, дардро таскин мебахшад.
— Пиёзро зери хокистари гарм пухта, бо корд пора карда, ба ҷои мушаки дардманд банданд ва аз болояш грелка гузоранд.
Муолиҷаи дарди соқи пой
— Ҳар рўз чор граммӣ испандро кўфта, бехта, бо об фурў баранд.
— Ду граммӣ тухми сабзию шакарро бихўранд, дарди соқи пой таскин меёбад.
— Гамбўски савриро кўфта, ба захми соқи пой банданд, фоида мерасонад.
Муолиҷаи артрит (газаки буғумҳо)
— Як қошуқ заъфарон ва ҳамин қадар решаи бедро нарм карда, дар оби ҷўш дам диҳанд ва рўзе се бор як-ду қошуқӣ бинўшанд.
— Бо обҷўши пудина ҷои дардмандро бишўянд.
— Агар ба ҷои дардманд заҳраи гов ё гўсфанду бузро моланд, дардро таскин мебахшад.
— Беморони артритро зарур аст, ки аз намаку лўбиёгиҳо, гўшти серравған ва шулха парҳез намоянд.
Муолиҷаи пардаи чашм
-Оби себаргаро фишурдаву дар офтоб хушк карда, ба чашм кашанд, пардаи онро нест мекунад.
— Замчи сафедро бо оби борон омехта чаконанд, дар муолиҷаи пардаи чашм муфид аст.
— Зираро як шабонарўз дар об тар карда, он обро ба чашм чаконанд, пардаро рафъ мекунад.
— Заъфаронро ос карда, ба чашм кашанд, пардаи онро рафъ менамояд.
— Заҳраи кабкро ба чашм чаконанд, пардаро нест мекунад.
— Заҳраи хушки бузро ос карда, ба чашм кашанд, пардаро гум мекунад.
— Талхшувоқи хушкро маҳин соида, чун сурма ба чашм бикашанд, пардаи онро дур месозад.
— Қаранфули гарданро соида, ба чашм кашанд, пардаро нест мекунад.
— Ҷигари бузи кўҳиро соида, ба чашм кашанд, барои рафъи пардаи чашм муфид аст.
— Шири занеро, ки нав таваллуд карда бошад, бо қанди кўфта ба чашм пошанд, пардаи онро гум мекунад.
Муолиҷаи гули чашм
— Пўсти беруни тухми мурғро то мисли оҳак сафед шуданаш сўзонида, бо асал омехта, ба чашм кашанд, гули чашмро рафъ мекунад.
— Асалро ба танҳоӣ ё бо оби пиёз бимоланд.
— Оби чукриро дар офтоб ғафс карда, чун сурма ба чашм кашанд, гули онро рафъ месозад.
— Заҳраи хушки говро нарм карда, ба чашм бикашанд.
— Решаи бепўсти ширинбияро орд карда, ба чашм бикашанд, гули онро рафъ месозад.
— Хокистари чукриро соида ба чашм бикашанд.
— Хокистари зардчўбаро ба чашм бикашанд.
— Заъфаронро бо оби набот ҳал карда, он обро ба чашм чаконанд.
— Шохи гавазнро соида, бо шири зан омехта карда,ба чашм кашанд, гули кўҳнаро рафъ менамояд.
Роҳҳои равшан кардани чашм
— Гарди гули бунафшро ба чашм кашанд, чашмро равшан мекунад.
-Дорчинро ба чашм кашидан, хўрдан ва бўй кардан чашмро равшан мекунад.
— Сурмаро ба чашм кашидан саломатии онро нигоҳ дошта, хирагии чашмро рафъ менамояд.
— Зардчўбаро соида ё хокистари онро ба чашм кашанд, равшании онро зиёд мекунад.
— Қаранфули гарданро маҳин соида, ба чашм кашанд, равшании онро зиёд менамояд.
— Ширинбияи бепўстро маҳин соида, онро ба чашм кашанд, чашмро қавӣ мегардонад.
— Оби барги турбро ба чашм чаконидан, чашмро қувват мебахшад.
— Шилми гелос ё олуболуро ос карда, чун сурма ба чашм кашидан чашмро равшан мекунад.
— Шалғамро бо гўшт пухта хўранд, чашм равшан мешавад.
— Заҳраи хурўс чашмро равшан менамояд.
— Заъфаронро бо набот ба чашм кашанд, чашмро равшан месозад.
— Сафедии тухми мурғро бо равғани холиси гов ба чашм кашанд, чашм равшан мешавад.
— Хўрдани равғани моҳӣ давои шабкўрист.
Одинамамад МИРЗОЕВ, табиби мардумӣ, ноҳияи Ишкошим.