ОФТОБЗАНӢ Нахустин нишонаҳои офтобзанӣ ланҷу сустшавии организм, эҳсоси шавқун дар гўшҳо, пайдошавии ҳалқаҳои сиёҳ дар пеши чашм, сарчархзанӣ ва дарди сар мебошад. Сипас задани набз тез ва фишори хун паст мешаваду мушакҳои бадан ба дард меоянд.
Пеш аз ҳама, ба сару пешонии шахси офтобзада сачоқ ё рўймолеро тар карда, ўро дар ҷои салқину соя гузоштан лозим аст. Об аз ҳад зиёд хунук набошад. Гузоштани ях ҳам мумкин нест, зеро якбора аз гармӣ ба сардӣ тағйир ёфтани ҳарорат метавонад боиси ташаннуҷ спазм)-и рагҳо ва аз кор мондани дил гардад. Ҳамчунин, ба сари шахси офтобзада рехтани оби сард, оббозӣ кардан дар ҳавзу дарё мумкин нест. Ба шахси офтобзада нўшидани оби маъдании бе газ, оби ҷўшондашудаи ширгарм бо иловаи лимў, пудиначой муфид аст.
Як қошуқча намакро дар як истакон оби ҷўшондашуда ҳал карда кам-кам нўшидан лозим аст. Истеъмоли чойи ширин, қаҳва, нўшобаҳои ширин «Кола», «Фанта», «Спрайт»), машруботи спиртӣ манъ аст.
Агар шахси офтобзада қай кунад, ба ў доруи «Регидрон»-ро дар об ҳал карда нўшонед. Ҳангоми дилбеҳузурӣ нўшидани пудиначой кӯмак мерасонад.
Ду дона пиёзи миёнаро аз турбтарошак гузаронида, оби онро ҷафида, ба офтобзада медиҳанд, то онро якчанд маротиба бўй кашад. Сипас оби пиёзро ба кафи дасту пойҳо мемоланд. v Чанд қатра равғани сурда лаванда)-ро бо таносуби 1:10 бо равғани растанӣ зайтун, офтобпараст, кунҷид) омехта карда, онро ба чаккаҳои сар, кафҳои дасту пой ва қафаси сина бимолед. Агар ба ин равған чанд қатра шарбати сабр алоэ) ҳамроҳ кунед, манфиаташ бештар мешавад.
Нўшидани чолоб, ғўлингоб, хушоб компот)-и себу олуболу ва чойи сабз ба офтобзада таъсири мусбат мерасонанд.
ДАРДИ ГУЛЎ. Дар фасли тобистон аз сабаби истеъмоли яхмосу нўшобаҳои хунук бисёриҳо мубталои дарди гулў мешаванд. Давоҳои зерин ҳолати беморро беҳтар намуда, дардро рафъ мекунад.
Ду қошуқӣ бобуна ва гули ҳамешабаҳорро омехта, аз он як қошуқашро ба як истакон оби ҷўш андозед. Сипас гарм пўшонда, ним соат дам диҳед. Аз дока гузаронида, бо давои мазкур гулўро баъди ҳар се соат чайқонед.
Ду қошуқӣ гули ҳамешабаҳор, барги зуф ва тахачро омехта карда, як қошуқи онро дар 250 миллилитр об андохта, 10-15 дақиқа дар оташи паст ҷўшонед. Баъди гирифта, каме ширгарм шуданаш аз дока гузаронида, пас аз ҳар се соат гулўро чайқонед.
Як лаблабуи сурхро аз турбтарошак гузаронида ба он як қошуқча сиркои 6-фоиза беҳтараш себӣ) ҳамроҳ намоед ва 2 соат дам диҳед. Тавассути дока ҷаффида, бо оби ҳосилшуда гулўро чайқонед.
Панҷ қошуқӣ газна, пўстлохи булут кора дуба), пӯстлохи лух кора аира) ва чор қошуқ мармарак шалфей)-ро омехта намоед. Аз он 5 қошуқ гирифта, ба як литр об андохта, ним соат ҷўшонед. Сипас аз болои оташ плита) гирифта, баъди каме ширгарм шуданаш полонед. Дар ҳар се соат бо он гулўро чайқонед.
8 донача сирпиёз чеснок)-ро аз турбтарошак гузаронида, ба он 8 қошуқча сиркои ангурӣ ҳамроҳ намоед. Болои зарфро пўшонда, шаб дар ҷои салқин гузоред. Саҳаргоҳон ба он 2 қошуқ асали моеъ ҳамроҳ карда, хуб бикобед. Рўзе якчанд маротиба 2 қошуқчаӣ аз ин даво ба даҳон партофта, монанди қанд макидан дарди гулўро рафъ менамояд.
Дурудароз мисли сақич хоидани муми занбўри асал дарди гулўро таскин мебахшад.
Ҳар рўз се маротиба истеъмол кардани як қошуқчаӣ пиёзи нав фишурдашуда боиси таскини дарди гулў хоҳад шуд.
Як дона лимуро аз гўштқимакунак гузаронида, ба он се қошуқ хокаи занҷабил имбир) ва се қошуқ асал ҳамроҳ намоед. Рўзе панҷ маротиба як қошуқчаӣ ин даворо нўши ҷон кунед.
Се қошуқ мармаракро дар як истакон оби ҷўш андохта, баъди ним соат бо он гулўро рўзе се маротиба чайқонед.
Як қошуқча зардчўба ва ним қошуқча намакро дар ним истакон оби ҷўш андохта, 20 дақиқа дам дода, рўзе ба он 5-6 маротиба гулўро чайқонед.
Ба ним истакон шарбати тозафишурдаи сабзӣ як қошуқ асал ва ду қатра йод ҳамроҳ намуда, рўзе якчанд маротиба гулўятонро чайқонед.
5-6 дона гашничро реза карда, ба як истакон оби ҷўш андозед ва болояшро пўшонед. Баъди ним соат дам додан рўзе якчанд маротиба гулўро ғарғара кунед.
Як қошуқча зардчўбаро ба як истакон шир андохта, гарм кунед. Ҷӯшидан замон гирифта, каме хунук кунед ва пеш аз хоб бинўшед.
БЕМОРИҲОИ РЎДА. Зери ибораи «шикамдард» даҳҳо бемориҳо, аз қабили диарея шикамрав), метеоризм дамиши шикам), колит, энтерит ва ғайра пинҳон аст, ки онҳоро мутахассис муайян мекунад. Дар зер давоҳое зикр шудаанд, ки ҳангоми муолиҷаи варами рўдаҳо кўмак мерасонанд